Szwedzkie lato, całe 25 stopni.
Jestem w zwiewnej sukience i czuję, jak mi w niej gorąco. Owiewa mnie chłodna nadmorska bryza i niesie ulgę w upale. No właśnie! W upale! Przyłapałam się na tym, że 25 stopni to dla mnie upał! Jeszcze sześć lat temu 25 stopni i zefirek zmuszały mnie do narzucenia czegoś na ramiona. Przywykłam już do chłodnego skandynawskiego klimatu i coraz lepiej znoszę zimno. Po domu często chodzę bez skarpet, a zimne stopy dają mi uczucie rześkości. Ciało przyzwyczaiło się do skandynawskiego klimatu.
To raz.
Dwa.
Innym symptomem, który mówi mi, że chyba „zeszwedziałam” jest zmiana przyzwyczajeń modowych. Dawniej nie do pomyślenia było dla mnie założenie adidasów do spódnicy, dziś uważam, że czemu nie? Zredukowałam wachlarz kolorów w mojej garderobie właściwie tylko do bieli, czerni i szarości, a wzory do pasków. Inne kolory i wzory biorę pod uwagę w dalszej kolejności. Ubieram się skromnie, zwyczajnie i bez szaleństw i choć uwielbiam od czasu do czasu poczuć się kobieco i wyjątkowo, wtopiłam się w szary tłum.
Trzy.
Słownictwo. Kiedy szwedzkie słówka cisną mi się automatycznie na język i łatwiej jest mi powiedzieć po szwedzku niż po polsku, z rezygnacją stwierdzam, że mój język… szwedzieje. Listę zakupów automatycznie robię po szwedzku. Podczas słuchania zanoszę się, jakbym miała astmę, a potwierdzając, że słucham albo się zgadzam, zamiast mhm lub tak wydobywam z siebie sławetne „ooo”. Przyłapuję się czasami na też tym, że myślę po szwedzku.
Cztery.
Nabrałam stoickiej cierpliwości w czekaniu, aż pociąg ruszy po kwadransie postoju między stacjami, spowodowanym błędem weksli zamiennych na torach. Nie denerwuje mnie już to, że nie jestem obsłużona natychmiast albo, że ktoś mi się wepchnął w kolejkę i wydłuża się mój czas czekania. Potrafię teraz bardzo długo czekać oraz cierpliwie znosić pewne irytujące sytuacje. I choćby nie wiem, jak bardzo przeszkadzało mi czyjeś zachowanie, nie dam tego po sobie poznać. Jak Szwed.
Pięć.
Kiedy pracuję albo się uczę mam nieodpartą ochotę zrobić sobie przerwę (np. na kawę) co godzinę. Nauczyłam się tego tutaj na studiach. Na uniwersytecie w Warszawie dawaliśmy radę wytrwać na półtoragodzinnych wykładach, a tutaj, na szwedzkich uczelniach zajęcia trwają w najlepszym wydaniu 40 minut, przed upływem których wszyscy zgodnie i bez zmowy sugerują, że potrzebna jest przerwa (paus, fikapaus). Kiedy mówiłam koleżankom, że w Polsce wykład trwa 1,5 godziny, wyraziły współczucie i zapytały, co z prawem człowieka do przerwy.
Sześć.
Pozostając w temacie kawy, piję jej tutaj więcej, niż piłam w Polsce, może dlatego, ze Szwecja to kraj kawą i mlekiem płynący. Nigdy nie dopuszczam do tego, że nie mam kawy w domu, moich gości (szczególnie szwedzkich) nigdy nie krępuję pytaniem „kawa czy herbata?”, a zepsuty w pracy automat do kawy wywołuje we mnie uczucie paniki. Chwila na kawę (fika) jest celebrowana, wręcz święta, a kawa pita na zewnątrz (utefika), jest niezaprzeczalnym elementem uroku życia.
„Życie jest zbyt krótkie, żeby nie dogodzić sobie długą chwilą na kawę.”
Siedem.
Nie patrzę na mijanych ludzi. Wsiadając do pociągu czy autobusu szukam wzrokiem wolnego miejsca nie patrząc na twarze współpasażerów. Czasem kątem oka widzę, że ulicą idzie ktoś znajomy, ale udaję, że go nie widzę i że nie widzę, że on udaje, że mnie nie widzi. W zwykłych sytuacjach nie podejmuję kontaktu wzrokowego z obcymi, nie patrzę się i nie „mierzę” ludzi. Przestało mnie też martwić to, że ktoś, kto mnie zna, „nie widzi” mnie na ulicy, albo gdy sąsiad idąc w stronę tego samego domu nie chce rozmawiać.
Osiem.
Upodobania smakowe. Bez skrzywienia, (ba! ze smakiem!), mogę zjeść śledzia na słodko. Na jajko wyciskam kawiorową pastę, a bez cynamonowych bułeczek nie wyobrażam sobie teraz życia. Piję dużo kawy a dzień zaczynam od szklanki wody z kranu. Nauczyłam się tu lubić szwedzkie potrawy i specjały, na które jeszcze parę lat temu nie mogłam patrzeć, ale wciąż nie mogę się przełamać i zjeść trzech rzeczy: szwedzkiego sernika z konfiturą i mlekiem (ostkaka), kiełbasy falukorv oraz puddingu z krwi (blodpudding). Może i na to przyjdzie czas?
Dziewięć.
Uwaga, mrożące krew w żyłach. Na ulicę wchodzę bez rozglądania się na boki i sprawdzania, czy coś nie jedzie. Wchodzę po prostu na ulicę, nie zawsze na pasy, bo urosło we mnie przez te zaledwie kilka lat przekonanie, że kierowca się zatrzyma, nic mi się nie stanie, bo to ja jestem tą świętą krową na ulicy. Boże, miej mnie w swoje opiece! Teraz właśnie robię prawo jazdy i praktykując jazdę nie obawiam się wypadku. Cieszę się, że tutaj jeździ się względnie spokojnie i z uszanowaniem innych kierowców.
Dziesięć.
Obsługa. Przywykłam do profesjonalnej i przyjemnej obsługi, obojętnie, czy osobiście, czy przez telefon. Kiedy załatwiam coś w Polsce, albo „z Polską” i słyszę ten ton, dający mi do zrozumienia, że jestem intruzem lub kiedy ktoś jest niemiły i mimo, że powinien, a nie chce mi pomóc albo uwierzyć, jestem bliska płaczu. Przyzwyczaiłam się do tego, że ja, jako klient/pacjent jestem absolutnie najważniejsza i to ja mam być zadowolona, a nie ten, który mnie obsługuje.
Jedenaście.
Segregowanie śmieci i myślenie przyjazne środowisku. Zrobiłam się niezwykle wrażliwa na ekologię. Skrupulatnie sortuję śmieci, przejmuję sie tym, co się stanie z przedmiotem, który zamierzam wyrzucić, myślę zawsze o tym, jak postępować, by nie szkodzić środowisku. Oszczędnie używam chemii z myślą o wodzie, którą będę później pić. Staram się wykorzystać przedmioty jednorazowego użytku parokrotnie, oszczędzam też energię. Poruszam się komunikacją miejską, samochód wybieram, gdy jest to konieczne.
Dwanaście.
Zrobiłam się małomówna i ostrożna z wypowiadaniem się. Rzadko rozmawiam z obcymi, ze znajomymi też raczej oszczędnie. Trudno ze mnie wyciągnąć opinię na temat innej osoby lub jakiejś sytuacji. Tylko mąż i najbliższe przyjaciółki wiedzą, co myślę. A podróżując komunikacją miejską zaczęłam doceniać ciszę i spokój. Przeszkadza mi, jak ktoś obok siedzi i rozmawia przez telefon, a już szczególnie, gdy mówi głośno i w innym języku. Nie rozmawiam też o polityce, nigdy nie poruszam tych tematów. Słucham, słucham i swoje myślę.
To zmienianie się i nabieranie cech mentalności typowych dla kraju, w którym się mieszka jest nieuchronne, zwłaszcza, gdy jest się człowiekiem otwartym na świat. To trochę, jak wtapianie się w nową rzeczywistość, przystosowywanie się, zapuszczanie korzeni. To bardzo pomaga – człowiek, jako imigrant, ktoś obcy, przybyły może zacząć czuć się w nowym kraju jak u siebie, jak wśród swoich.
W każdym razie ja, imigrantka z Polski, czuję się w Szwecji (już) jak w domu.
To po trzynaste, najważniejsze.
❤